به نقل از «ایسنا»

الگویی برای سیاست‌گذاری صحیح روزنامه‌نگاری علم

تاریخ انتشار: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۳۹۱۳۲

روزنامه‌نگاری علم، یکی از مهم‌ترین شاخه‌های علم روزنامه‌نگاری است که وظیفه خطیر ارتباط بین دانشمندان و دانش‌پژوهان و عموم مردم را بر عهده دارد و در صورت عدم برخورداری از یک سیاست‌گذاری صحیح، نمی‌تواند در راستای اهداف خود به خوبی عمل کند. محققان کشور در این زمینه تحقیقی انجام داده و الگویی را ارائه کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایسنا، سیاسـت‌گـذاری، راهنمـای عملیـاتی دسـتیابی بـه اهـداف روزنامـه‌نگـاری علـم اسـت. سیاست‌گذاری روزنامه‌نگاری علم باید از صراحت، وضوح، قابلیت اجرا، انعطاف‌پـذیری، جامعیت، هماهنگی، مستدل بودن، متمایز بودن از قانون و کتبی بودن برخوردار باشـد. از آنجا که در دنیای امروز، رسانه‌ها نقـش برجسـته‌ای در شکل‌دهی به افکار عمومی جامعه دارند، اهمیت سیاست‌گذاری در ایـن عرصـه بیشـتر شده است. رسانه‌ها از منابع اصلی شناخت و آگاهی هستند، اطلاعات و اخبار مورد نیـاز را به مخاطبان عرضه می‌کنند، رویدادها را تفسیر می‌کنند و میانجی انسان‌ها و واقعیت هسـتند، بنـابراین بایـد سیاسـت روشـنی در ایـن زمینـه داشـته باشـند.

به گفته متخصصان، روزنامه‌نگاری و رسانه‌های جمعی به عنوان رکن چهارم دموکراسی در جهان شناخته شـده و تمامی جوامع از اشکال مختلف آن بهره می‌برند. یکی از عرصه‌های روزنامه‌نگاری، مقوله روزنامه‌نگاری علم است که ارتباط میان دانشمند به عنوان تولیدکننده علم و عموم مـردم را برقرار می‌کند. از این منظر روزنامه‌نگاری، یکی از نهادهای ترویج علم در عصر حاضر است که می‌تواند در فرایند دموکراتیزه کردن علم، نقش آفرینی کند. سیاست‌گذاری روزنامه‌نگاری علم در عصر دیجیتال اهمیت دوچندانی پیدا کرده اسـت. این در حالی است که انفجار اطلاعات و افزایش روزافزون منابع خبری در عرصه علمـی بـا مخـاطرات ویـژه‌ای همراه است و از طریق یک سیاست‌گذاری صحیح در ایـن عرصـه، می‌توان بـه اطلاعـات ارائه شده در حوزه‌های علمی نظم بهتری بخشید.

در این رابطه، پژوهشگرانی از پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق و مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور اقدام به انجام مطالعه‌ای کرده اند که در آن، به ارائه الگوی سیاست‌گذاری روزنامه‌نگاری علم مبتنی بر رسانه‌های نوین پرداخته شده است.

آن ها این تحقیق را به کمک ۲۰ نفر از خبرگان نظری (اساتید دانشگاهی) و خبرگان تجربی (روزنامه‌نگاران با سابقه) این حوزه انجام داده‌اند.

بر اساس نتایج این پژوهش، متغیرهای «تقویت زیرساخت‌های روزنامه‌نگاری علم» و «رفـع موانـع رشـد و توسـعه روزنامـه‌نگـاری علـم» دارای بیشـترین اثرگـذاری در مدل ارائه شده هستند و از هیچ مؤلفه دیگری تأثیر نمی‌پذیرند.

به گفته سمیه تاجیک اسماعیلی، محقق واحد تهران شرق دانشگاه آزاد اسلامی و همکارانش، «نتایج همچنین نشان می‌دهند که متغیرهای اشاره شده فوق بـر آمـوزش و ارتقـای روزنامـه‌نگـاری علـم نیز تاثیرگذارند. این مهم بـدان معناسـت کـه در مـدل ارائـه شـده، مؤلفه آمـوزش و ارتقـای روزنامه‌نگاری علم، فقط از دو مؤلفه مـذکور تأثیر می‌پذیرد و بـر مؤلفه توانمندسـازی روزنامه‌نگار علم در سطح بعدی مدل تأثیر می‌گذارد».

آن‌ها می‌گویند: «نتایج نشان داد متغیر دیگری تحت عنوان استفاده از رسـانه‌هـای نـوین، در سـطح سـوم و متغیرهای تقویت ارتباط و اعتماد میـان جامعـه علمـی بـا عمـوم و افزایش مشارکت و همراهی دانشگاهیان با روزنامه‌نگاران علم در سطح دوم الگو قرار داشته و از متغیر استفاده از رسانه‌های نوین تأثیر می‌پذیرند».

در این تحقیق بر اساس نتایج حاصله بـه مـدیران و مسـئولان ذیربـط پیشـنهاد شده است که نسـبت بـه تقویـت زیرساخت‌های روزنامه‌نگاری علم و رفع موانع رشـد و توسـعه روزنامـه‌نگـاری علـم کـه بیشترین تأثیر را در سیاست‌گذاری روزنامه‌نگاری علم مبتنی بر رسـانه‌هـای نـوین دارنـد، اقدامات لازم را انجام دهند. این مهم با تامین سرمایه‌گذار و حامی، همچنین پذیرش تحول در اکوسیستم پژوهش، روش‌ها و اهداف روزنامه‌نگـاری علـم بـا توجـه بـه سـرعت تحـول رسانه‌ها امکان‌پذیر خواهد بود.

به اعتقاد تاجیک اسماعیلی و همکارانش، «همچنین افزایش کسب شناخت از فضای مجازی و عمومی و شناخت نقاط قوت و ضعف روزنامه‌نگاری علم نیـز تـاثیر بسـزایی در اسـتقرار الگـوی سیاست‌گذاری روزنامه‌نگاری علم مبتنی بر رسانه‌های نوین دارد. از طریق توانمندسازی همچنین می‌توان بـه تولیـد محتـوای متناسـب بـا نیازهـای عمومی پرداخت و نقش نظارتی و مطالبه‌گری روزنامه‌نگاران علم را افزایش داد و به تبع آن استفاده از رسانه‌های نوین نیز افزایش پیدا می‌کند».

مجریان این تحقیق افزوده‌اند: «رسانه‌های نوین نیـز مـی‌تواننـد به نوبه خود ارتبـاط و اعتمـاد میـان جامعـه علمـی بـا عمـوم را افـزایش داده و مشـارکت و همراهـی دانشگاهیان با روزنامه‌نگاران علم را بیشتر کنند. این عوامل در نهایت به سیاسـت‌گـذاری صحیح روزنامه‌نگاری علم در ایران منتهی می‌شوند».

یافته‌های تحقیقاتی فوق در فصل‌نامه «مطالعات میان رشته‌ای در رسانه و فرهنگ» منتشر شده‌اند. این نشریه متعلق به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: روزنامه نگاری علمی پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور مريخ مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی سازمان سنجش فناوری های چین هوش مصنوعی دانشگاه تهران قوه قضاييه مريخ مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی سازمان سنجش روزنامـه نگـاری علـم روزنامه نگاران رسانه های نوین رسانه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۳۹۱۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۱۱۲۹ اثر به دبیرخانه «طنز پهلو» ارسال شد/ استان تهران بیشترین آثار طنز را ارسال کرد

هشتمین جشنواره «رسانه و طنز» با عنوان طنز پهلو به یاد کیومرث صابری فومنی (گل آقا) در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان فومن در حال برگزاری است.

عباس حسین‌نژاد، دبیر هشتمین جشنواره طنز پهلو با اعلام این خبر که سال گذشته تعداد آثار ارسالی به دبیرخانه جشنواره ۴۶۲ اثر بود، گفت: امسال تعداد آثار ارسالی ۱۱۲۹ اثر در پنج بخش داستان کوتاه طنز، کارتون و کاریکاتور، شعر طنز، طنز چند رسانه‌ای و نثر طنز بود. در بین استان‌ها تهران بیشترین آثار ارسالی را داشت و استان گیلان در رتبه ششم قرار دارد. در بین رسانه‌های رسمی ۱۲۱ رسانه شرکت کردند، که به ترتیب روزنامه ایران، روزنامه اقتصاد آینده، روزنامه شهرآرا، روزنامه وطن امروز، روزنامه ندای هرمزگان، سالنامه صد و نه دی بیشترین آثار را ارسال کردند.

حسین‌نژاد با بیان اینکه از بین رسانه‌های رسمی (رسانه‌های ثبت شده) ۴۴۸ اثر و از بین رسانه‌های شخصی ۶۸۱ اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شد، افزود: طبق تفاهم‌نامه انجام شده، آموزش طنز به لیست کارگاه‌های آموزشی به رسانه‌ها اضافه شد. 

طنز اخم‌های جامعه را باز می‌کند

در ادامه پیام ویدئویی از محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پخش شد و اسماعیلی صابری فومنی را یک فردِ رسانه‌ای مولف دانست. به قول وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، طنز بیان واقعیت‌های تلخ جامعه برای گوشزد کردن مشکلات جامعه است. «خنده تلخ من از گریه غم‌انگیز است». طنز می‌خواهد با نشان دادن لبخند آسیبی را نشان دهد. طنز در عین تذکر به آسیب‌ها، اخم‌های جامعه را باز می‌کند. 

اسماعیلی ادامه داد: مرحوم صابری فومنی یک روزنامه‌نگار و فردِ رسانه‌ای مولف بود. فرق فرد مولف با غیر مولف در این است که فرد مولف فصل جدیدی را در فعالیت‌های خود آغاز می‌کند. کیومرث صابری فومنی با ایمان و با رعایت مرز‌های اخلاقی طنز را در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی وارد جریان رسانه‌ای کشور کرد. به یاد دارم در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ هر کجا می‌رفتیم، صحبت از طنز‌های گل آقا بود. طنز را می‌توان به قبل و بعد از فعالیت کیومرث صابری فومنی تقسیم کرد. 

از وضعیت طنزنویسی راضی نیستم

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اذعان کرد که هنوز طنز در کشور تقویت نشده و به جایگاهی که صابری فومنی آن را رساند، فاصله دارد. هنوز از فعالیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت رسانه‌ای و تبلیغات راضی نیستم و طنزنویسی صرفاً به برگزاری جشنواره محدود نشود.

در حال تکمیل ...

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ساير حوزه ها